Ngày 02/11/2023, Phòng Dân số - TTGDSK Trung tâm Y tế thành phố Bạc Liêu phối hợp với Trạm Y tế xã Hiệp Thành tổ chức buổi truyền thông chương trình sàng lọc trước sinh và sơ sinh cho các đối tượng là nam, nữ thanh niên, các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ trên địa bàn xã Hiệp Thành.
Tại buổi tuyên truyền, các đối tượng đã được cung cấp những kiến thức cơ bản về lợi ích của sàng lọc trước sinh và sơ sinh; thời điểm cần xét nghiệm sàng lọc trước sinh và sơ sinh; các bước thực hiện; những điều cần biết về dị tật bẩm sinh, các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc đối với dị tật bẩm sinh và cách phòng tránh … Từ đó giúp trẻ sinh ra tránh được những hậu quả nặng nề do dị tật bẩm sinh gây ra, góp phần nâng cao chất lượng dân số.
Sàng lọc trước sinh và sơ sinh là việc sử dụng các biện pháp thăm dò đặc hiệu trong thời gian mang thai và sau khi sinh để chẩn đoán xác định các trường hợp bệnh do rối loạn di truyền nhiễm sắc thể ở thai nhi như: hội chứng Down (tam bội thể 13), hội chứng Ewards (tam bội thể 18) và dị tật ống thần kinh, thiểu năng trí tuệ, thiếu men G6PD, suy giáp bẩm sinh, tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh, tan máu bẩm sinh…
Theo số liệu thống kê từ Tổng cục DS-KHHGĐ, ở Việt Nam, mỗi năm có hơn 1 triệu trẻ em được sinh ra, trong đó khoảng 22.000 đến 30.000 trẻ bị dị tật bẩm sinh. Nếu sàng lọc, chẩn đoán trước sinh, sơ sinh tốt sẽ phát hiện được khoảng 1.700 trẻ bị tan máu bẩm sinh thể nặng (Thalassemia); 1.400 trẻ bị bệnh down; 500 trẻ bị dị tật ống thần kinh; 200 trẻ bị suy giáp trạng bẩm sinh; 10.000 đến 20.000 trẻ bị thiếu men G6DP và nhiều bệnh lý di truyền khác. Khoảng 60% đến 70% dị dạng, dị tật bẩm sinh đến nay vẫn chưa rõ nguyên nhân. Tuy nhiên, nếu thai phụ được chẩn đoán sàng lọc trước sinh kết hợp với chẩn đoán sàng lọc sơ sinh sẽ phát hiện được 95% dị tất bất thường.
Các bước thực hiện sàng lọc trước sinh và sơ sinh:
- Trong 3 tháng đầu thai kỳ: siêu âm hình thái thai nhi, đo độ mờ da gáy vào lúc tuổi thai từ 11 - 13 tuần 6 ngày và thực hiện một số xét nghiệm cần thiết để phát hiện nguy cơ mắc hội chứng Down và một số bệnh lý khác.
- Trong 3 tháng giữa thai kỳ: thực hiện một số xét nghiệm cần thiết vào lúc tuổi thai từ từ tuần thai 15 đến 22 tuần, tốt nhất là từ tuần thai 16 đến 18 nhằm sàng lọc, chẩn đoán một số bất thường về số lượng nhiễm sắc thể và hình thái thai nhi
- Trong 3 tháng cuối thai kỳ: không có chỉ định sàng lọc, chẩn đoán trước sinh. Tuy nhiên, các bà mẹ mang thai cần siêu âm trong thời gian này để đánh giá tình trạng phát triển của thai nhi và tiên lượng cho cuộc đẻ.
- Sàng lọc sơ sinh được thực hiện đối với trẻ sơ sinh có tuổi từ 24 giờ đến 72 giờ.
Thời điểm lấy mẫu máu (gót chân) trẻ sơ sinh tốt nhất là 48 giờ sau sinh./.
Lê Ánh Vương
