Căn cứ Công văn ngày 01 tháng 10 năm 2018, Công văn số 5789/BYT-AIDS về việc hướng dẫn tiếp nhận,quản lý, sử dụng và thanh toán thuốc ARV nguồn quỹ KCB BHYT năm 2019.
Căn cứ Thông tư ngày 26 tháng 10 năm 2018, thông tư số 27/2018/TT-BYT về việc hướng dẫn thực hiện bảo hiểm y tế và khám chữa bệnh BHYT liên quan đến HIV/AIDS.
Ngày 08 tháng 03 năm 2019, Trung tâm Y tế thành phố Bạc liêu thông qua các Công văn và Thông tư cũng như Quyết định của Bộ Y tế về việc triển khai sự kiện “Những bệnh nhân HIV/AIDS đầu tiên điều trị bằng thuốc ARV từ nguồn BHYT” đã triển khai cấp phát thuốc ARV nguồn BHYT cho bệnh nhân HIV/AIDS đầu tiên tại tỉnh Bạc Liêu.
Thuốc ARV là một loại thuốc sử dụng dùng để ức chế sự phát triển của virus HIV trong cơ thể người bệnh, có thể làm chậm sự tiến triển hoàn toàn của virus HIV trong nhiều năm. Trước đây, thuốc được các tổ chức quốc tế viện trợ, nhờ đó người nhiễm HIV ở Việt Nam được nhận thuốc miễn phí hoàn toàn. Nhưng từ năm 2017, nguồn viện trợ bị cắt giảm theo lộ trình, khi Việt Nam đã thoát khỏi các nước có ngưỡng nghèo, vì vậy BHYT sẽ là nguồn chi trả thay thế cho nguồn viện trợ trước đây.
Tính đến ngày 21/11/2019 tại Trung tâm Y tế thành phố Bạc Liêu có tổng cộng 185 bệnh nhân nhiễm HIV đang tiếp nhận điều trị tại cơ cở, trong đó có 3 bệnh nhân nhiễm HIV dưới 16 tuổi, 25 bệnh nhân nhiễm HIV đang sinh sống và làm việc ngoài thành phố Bạc Liêu, 3 bệnh nhân nhiễm HIV đang sinh sống và làm việc ngoại tỉnh và phát hiện 15 bệnh nhân nhiễm HIV mới trong đó có 1 bệnh nhân nhiễm HIV dưới 16 tuổi nâng tổng số bệnh nhân dưới 16 tuổi lên 4 bệnh nhân. Số bệnh nhân đang điều trị tại cơ sở có BHYT là 100%, trong đó có 174 bệnh nhân nhiễm HIV đang tiếp nhận thuốc ARV từ nguồn BHYT, 11 bệnh nhân đang sử dụng thuốc ARV từ nguồn viện trợ và ngân sách nhà nước.
Việc tham gia và sử dụng BHYT của người bệnh nhiễm HIV đã đơn giản, thuận lợi hơn. Người bệnh nhiễm HIV không nhất thiết phải tham gia BHYT theo hộ gia đình và đã có giải pháp khắc phục tình trạng thiếu giấy tờ tùy thân, đăng ký khám chữa bệnh ban đầu, chuyển tuyến, chuyển tiếp. Trung tâm Y tế thành phố Bạc Liêu cũng đang tư vấn và kêu gọi những bệnh nhân nhiễm HIV mới tiếp nhận hoặc mới phát hiện tại cơ sở tham gia sử dụng BHYT để được tiếp cận điều kiện điều trị tốt nhất. Trung tâm Y tế thành phố Bạc Liêu phấn đấu giữ vững tỉ lệ 100% người bệnh nhiễm HIV điều trị tại cơ sở có BHYT. Đồng thời Trung tâm Y tế thành phố Bạc Liêu đã triển khai cho bệnh nhân nhiễm HIV xét nghiệm tải lượng virus thanh toán thông qua BHYT 100% bệnh nhân, việc triển khai xét nghiệm tải lượng virus HIV thông qua BHYT rất hữu ích cho người bệnh và cán bộ điều trị HIV/AIDS, đối với bệnh nhân xét nghiệm tải lượng virus thông qua BHYT sẽ giúp họ tiết kiệm được rất nhiều chi phí, đối với cán bộ điều trị HIV/AIDS việc xét nghiệm tải lượng virus sẽ giúp cho cán bộ y tế xác định được ngưỡng ức chế tải lượng virus qua đó có hướng điều trị nhầm giúp bệnh nhân nhiễm HIV đạt ngưỡng ức chế tải lượng virus qua đó không có khả năng lây nhiễm HIV/AIDS cho bạn tình qua đường tình dục, đồng thời tuyên truyền và khuyến khích người có nguy cơ, cơ hội bị lây nhiễm HIV làm xét nghiệm HIV tự nguyện.
Với những kết quả đạt được cũng phải nói đến sự hỗ trợ từ các cán bộ từ cục phòng chống HIV/AIDS luôn song hành cùng các cơ sở điều trị, tạo điều kiện mở các lớp tập huấn, dự thảo đổi mới bộ công cụ cải thiện càng hoàn thiện hơn nữa nhắm giúp các bộ điều trị trực tiếp bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS tiếp cận với các bộ công cụ một cách dễ dàng và chính xác nhất có thể.Việc tiếp nhận thuốc ARV nguồn BHYT từ các nhà thầu theo dự trù quí của cơ sở không có sự chênh lệch về số lượng thuốc cũng như thời gian giao thuốc không chậm trễ.
Bên cạnh đó vẫn còn những khó khăn tồn tại song song như :
- Là đơn vị đầu tiên thực hiện điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS bằng thuốc ARV từ nguồn BHYT nên cũng gặp không ít khó khăn như: vấn đề biểu mẫu thanh quyết toán chưa có sự thống nhất giữa Cục phòng chống HIV/AIDS và BHYT. Về vấn đề nhân lực phòng, chống HIV/AIDS các tuyến thường xuyên có sự thay đổi dẫn đến sự mất ổn định của hệ thống trong khi các kỹ năng, phương pháp trên máy móc, bộ công cụ,... luôn được đổi mới và cải tiến để hoàn thiện. Các Công văn, Thông tư và Quyết định được đưa ra liên tục đổi mới, bổ sung cho các Công văn, Thông tư và Quyết định đã ra trước đó...
- Việc lập kế hoạch thuốc ARV nguồn bảo hiểm y tế cho năm tiếp theo được thực hiện báo về cục trước ngày 10 tháng 3 của năm trước năm lập kế hoạch nên việc thực hiện theo thỏa thuận và quy định của BYT đưa ra phải sử dụng tối thiểu 80% và tối đa là 120% số lượng thuốc dự trù là rất khó, bởi đối với bệnh nhân HIV/AIDS số lượng sẽ không ổn định qua các năm.
- Kinh phí cho các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS chủ yếu phụ thuộc vào nguồn viện trợ mà hiện nay nguồn kinh phí này lại đang trong quá trình chuyển giao giữa BHYT và viện trợ nên các địa phương có dự án hoặc không có dự án viện trợ quốc tế gặp nhiều khó khăn, nguồn ngân sách địa phương rất hạn chế chỉ đủ duy trì hoạt động thường xuyên của cơ quan phòng, chống HIV/AIDS địa phương. Điều trị HIV/AIDS là một cuộc chiến gian nan, suốt đời, đòi hỏi người bệnh phải có đủ kinh phí và tinh thần thoải mái. Nếu trong quá trình điều trị mà bỏ giữa chừng hoặc gián đoạn thì nhiễm trùng cơ hội sẽ bùng phát, nguy cơ lây lan ra cộng đồng và sẽ rất tốn kém, nếu phải điều trị lại từ đầu theo một phác đồ mới.
Khoa Dược TTYT Thành phố Bạc Liêu
